جمعی از فعالان مردمی حوزه جمعیت و خانواده در واکنش به اظهارات اخیر رئیس‌جمهور پیرامون مشکلات تأمین منابع مالی برای وام‌های ازدواج و فرزندآوری، طی نامه‌ای رسمی به رئیس‌جمهور پاسخ دادند. این فعالان با تأکید بر اهمیت سرمایه‌گذاری بلندمدت در حوزه جمعیت، یادآور شدند که سیاست‌های کلی ابلاغی مقام معظم رهبری در حوزه جمعیت و خانواده، دولت را موظف به تسهیل ازدواج جوانان و حمایت از خانواده‌ها می‌کند. آنها بیان داشتند که حتی از دیدگاه اقتصادی، توجه به مسائل جمعیت و خانواده می‌تواند به سود کشور در آینده منجر شود و نباید این موضوع به مشکلات مالی تقلیل یابد.
در پاسخ به سخنان اخیر رئیس‌جمهور درباره وام ازدواج و فرزندآوری که ایشان به عدم تأمین منابع مالی کافی برای پرداخت این وام‌ها اشاره کرده بودند، جمعی از فعالان مردمی حوزه خانواده و جمعیت واکنش نشان دادند. رئیس‌جمهور بیان کرده بود که مصوبات مجلس در مورد وام‌های ازدواج و فرزندآوری بدون در نظر گرفتن منابع مالی، باعث ناترازی بانک‌ها و ایجاد مشکلات مالی برای دولت شده است. این فعالان اما معتقدند که حتی اگر به این موضوع از منظر مادی و اقتصادی نگاه کنیم، توجه به مسأله ازدواج و فرزندآوری یک سرمایه‌گذاری بلندمدت و پرسود برای کشور خواهد بود.
این فعالان با استناد به سیاست‌های کلی ابلاغی مقام معظم رهبری در حوزه خانواده و جمعیت، به دو بند کلیدی اشاره کرده‌اند. بند ۹ سیاست‌های کلی خانواده بر لزوم تسهیل ازدواج جوانان و رفع موانع در این زمینه تأکید دارد، و دولت‌ها را موظف می‌کند که شرایط ازدواج را برای جوانان تسهیل کنند. از سوی دیگر، بند ۲ سیاست‌های کلی جمعیت نیز به دولت‌ها یادآوری می‌کند که تقویت بنیان خانواده و تشویق به فرزندآوری باید در اولویت قرار گیرد. این نامه تأکید دارد که دولت‌ها نمی‌توانند به بهانه مشکلات مالی، از تعهدات خود در زمینه تسهیل ازدواج و فرزندآوری شانه خالی کنند. برعکس، از نظر این فعالان، دولت باید منابع لازم را فراهم کرده و به سیاست‌های کلی که توسط مقام معظم رهبری ابلاغ شده پایبند باشد. توجه به جمعیت و خانواده، نه تنها یک وظیفه اجتماعی و ملی است، بلکه به عنوان یک سرمایه‌گذاری استراتژیک، آینده کشور را از نظر اقتصادی و اجتماعی تضمین می‌کند.
در ادامه، متن کامل نامه این فعالان مردمی به رئیس‌جمهور قرار داده شده است.
بسم الله الرحمن الرحیم
جناب آقای پزشکیان
ریاست محترم جمهوری اسلامی ایران
نکاتی در رابطه با وام ازدواج و فرزندآوری به اطلاع حضرتعالی می‌رسانم و امیدوارم که این نکات در شفاف کردن صورت مساله غلط ناترازی مصارف و منابع بانکی کمک کننده باشند.
نکته اول: همانگونه که مستحضرید وام ازدواج و فرزندآوری طبق بند ث تبصره ۱۳ قانون بودجه ۱۴۰۳ باید از منابع جاری و پس انداز قرض الحسنه نزد بانک‌ها تأمین شود و شما می‌دانید طبق آخرین گزارش ۱۹۱۰ همت جاری و ۸۰۹ همت موجودی حساب‌های قرض الحسنه پس انداز است و تا ۱۸ شهریور ۱۴۰۳ بانک‌های عامل فقط ۷۶ همت از آن منابع را برای وام ازدواج پرداخت کرده‌اند؟
نکته دوم: در مقایسه بین سال ۱۴۰۲ و ۱۴۰۳ مشخص می‌شود بانک‌های عامل نه تنها به مثابه ۱۴۰۲ عمل نکردند بلکه بسیار کمتر از سال قبل پرداخت داشتند هم به لحاظ تعداد و هم به لحاظ مبلغ وام!
تعداد وام ازدواج:
تا ۲۱ شهریور ۱۴۰۲؛ ۳۶۵.۰۰۰ فقره
تا ۱۸ شهریور ۱۴۰۳؛ ۲۳۰.۰۰۰ فقره
مبلغ وام ازدواج:
تا ۲۱ شهریور ۱۴۰۲؛ ۷۸ همت
تا ۱۸ شهریور ۱۴۰۳؛ ۷۶ همت
نکته سوم: بانک مرکزی به غلط اعدادی را ارائه می‌دهد و ادعا می‌کند که اگر بخواهیم وام‌ها را به سرعت پرداخت کنیم نیاز به مبلغ ۸۰۰ همتی داریم اما بررسی‌های دقیق نشان می‌دهد که چنین مبلغی غلط و گمراه کننده است و بین ۳۲۰ تا ۳۵۰ همت نیاز وام ازدواج و فرزندآوری را تأمین می‌کند و صف آن را صفر می‌کند!
توضیح بیشتر اینکه:
آمار ازدواج‌های سال‌های مشمول وام:
سال ۹۹: ۵۱۹،۲۵۰
سال ۴۰۰: ۵۷۶،۷۳۹
سال ۴۰۱: ۵۵۴،۱۰۷
سال ۴۰۲: ۴۸۰،۸۶۸
جمع تعداد ازدواج: ۲،۱۳۰،۹۶۴
جمع تعداد مشمولین وام ازدواج (هر ازدواج دو نفر زوج و زوجه): ۴،۲۶۱،۹۲۸
تا پایان سال ۱۴۰۲ تقریباً ۲،۵۰۰،۰۰۰ وام ازدواج پرداخت شده و تعداد افراد در صف حدود ۱۵۰،۰۰۰ نفر بوده است.
جمعاً تعداد مشمولین متقاضی وام گرفته و در صف، کمتر از ۲.۷ میلیون نفر بوده اند در حالی که ۴.۲ میلیون نفر مشمول وجود داشته است!
آمار وام فرزندآوری:
سال ۴۰۰: ۱،۱۱۶،۲۰۴(۳۷۲.۰۰۰ بعد از ابلاغ قانون)
سال ۴۰۱: ۱،۰۷۵،۲۹۰
سال ۴۰۲: ۱،۰۵۷،۹۵۸
جمع کل: ۲،۵۰۵،۲۴۸
تعداد کل وام گیرندگان بعد از قانون ۱،۶۷۰،۰۰۰ نفر بوده و ۲۸۰ هزار نفر هم در صف بوده اند. در حالیکه ۲.۵ میلیون مشمول بوده اند!
پس از مجموع ۶.۷ میلیون نفر مشمول تسهیلات ازدواج و فرزندآوری ۴.۶ میلیون نفر متقاضی بوده اند و ۲میلیون و ۱۰۰ هزار نفر از مشمولین اصلاً تقاضای وام نداشته و در صف هم قرار نگرفته اند. به عبارت دیگر حدود ۶۵ درصد مشمولین متقاضی بوده اند.
حال اگر بخواهیم همه ۳۵ درصد مابقی را متقاضی احتمالی بار شده به همین امسال در نظر بگیریم و آنها را به تعداد افراد در صف و تعداد افرادی که در سال ۱۴۰۳ ازدواج کرده و صاحب فرزند می‌شوند جمع کنیم حدود ۷۶۰ همت اعتبار نیاز خواهیم داشت که همان عددی است که بانک مرکزی از آن به اعتبار ۸۰۰ همتی یاد می‌کند که چنین چیزی به هیچ وجه اتفاق نیفتاده و نمی‌افتد و اگر واقع بین باشیم و با همین روال فعلی ثبت نام‌ها بخواهیم متقاضیان ۱۴۰۳ را هم حدود ۶۵ درصد از مشمولین در نظر بگیریم (که از ابتدای سال همین روال پیش رفته است) و تا آخر سال صف باقیمانده از قبل را هم صفر کنیم و مشمولینی که از سال‌های قبل متقاضی نبوده اند و هنوز هم متقاضی نشده اند را به آمار اضافه نکنیم چیزی بین ۳۲۰-۳۵۰ همت نیاز خواهیم داشت!
ملاحظات:
- متقاضیان وام فرزندآوری دو سال وقت دارند وامشان را بگیرند و مشمولین بالای دو سال از فهرست مشمولین قابل حذف هستند.
- مزدوجین بالای ۵۰ سال مشمول وام ازدواج نیستند!
- ازدواج‌های مجددی که فرد در ازدواج قبلی وام گرفته است مشمول وام ازدواج نیست.
- افرادی که امکان پرداخت قسط ندارند ثبت نام نمی‌کنند.
- افراد دهک پایین که تحت پوشش مراکز حمایتی هستند به خاطر ترس از تغییر دهک و خرج از شمول حمایت وام ثبت نام نمی‌کنند!
- کسانی که در شهرهای با نرخ باروری بالای ۲.۵ هستند وام فرزندآوری دریافت نمی‌کنند
- نکته چهارم: به نظر می‌رسد اگر به دنبال رفع ناترازی هم باشیم اولویت با رفع ناترازی بانک‌ها در پرداخت وام قرض الحسنه به کارمندان خودش است که نه قانونی دارد و نه ضوابطی شفاف!
شما بهتر می‌دانید که سال ۱۴۰۲ مجموع ۱۱ بانک عامل ۱۲۴ هزار میلیارد تومان به کارکنان خود وام داده اند و این رقم در برخی بانک‌ها به ازای هر کارمند ۸۴۷ میلیون تومان وام بوده است! بهتر نیست به جای رفع ناترازی در تسهیلات قرض الحسنه ازدواج و فرزندآوری که عمدتاً برای قشر متوسط و پایین جامعه است در رفع ناترازی وام کارمندان بانک‌ها بکوشیم!
نکته پنجم و آخر اینکه: بر فرض (محال) که وام فرزندآوری و ازدواج نیاز به منابعی دارد! و منابع آن هم از جیب دولت است! آیا دولت نباید برای چنین امر مهم و اولویت داری هزینه کند؟
جناب دکتر پزشکیان بی مایه فطیر است! نمی‌شود پول خرج نکرد و انتظار داشت شاخص‌های فرزندآوری و ازدواج خود به خود مثبت شود! چطور در دوران کاهش کرور کرور هزینه می‌کردید و کسی معترض چنین هزینه‌هایی نمی‌شد ولی امروز اگر چهار قران از جیب خود مردم و منابع قرض الحسنه خرج خود مردم می‌شود تبدیل به ناترازی دولت می‌شود!
جناب آقای رئیس جمهور
مستحضر باشید که حتی اگر نگاه مادی گرایانه و سودمحور به مساله ازدواج و فرزندآوری داشته باشیم سرمایه گذاری روی مساله جمعیت یک سرمایه‌گذاری بلندمدت و پرسود است.دولت‌ها موظفند طبق سیاست‌های کلی ابلاغی مقام معظم رهبری در موضوع جمعیت و خانواده (بند ۹ سیاست‌های کلی خانواده و بند ۲ سیاست‌های کلی جمعیت) نسبت به تسهیل ازدواج جوانان اقدام کنند.
مطالب پیشنهادی:
- شرایط سنی وام ازدواج + همه آنچه باید بدانید
- جدیدترین مجموعه‌ی پرسش و پاسخ وام ازدواج – آبان ماه ۱۴۰۳
- چه مدارکی برای وام ازدواج لازم است؟
- به‌روزرسانی‌های بی مورد سایت وام ازدواج و هزارتوی خطاهای نا تمام!
- همه چیز در مورد وام فرزند آوری 1403 + سوالات متداول
- مشکلات سامانه وام ازدواج؛ متقاضیان در انتظار
- وام ازدواج ۱۴۰۳ + همه آن چه باید بدانید
