صف‌های طولانی برای دریافت تسهیلات ازدواج همواره یکی از چالش‌های جدی در شبکه بانکی کشور بوده که هرساله زوج‌های جوان را در مسیر آغاز زندگی مشترک با مشکلات متعددی مواجه می‌سازد. بسیاری از کارشناسان بر این باورند که بانک‌ها رغبت چندانی به پرداخت این تسهیلات ندارند و یکی از دلایل اصلی تشکیل این صف‌های طولانی، و علت واقعی طولانی‌شدن صف‌های وام ازدواج عمل نکردن بانک‌ها به تعهدات گذشته‌شان است. خبرگزاری میزان گزارش می‌دهد که در قانون بودجه سال ۱۴۰۳، بانک مرکزی موظف شده است تا در راستای اجرای قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت، حداقل ۲۰۰ هزار میلیارد تومان از منابع حاصل از سپرده‌های قرض‌الحسنه، شامل سپرده‌های جاری و پس‌انداز در شبکه بانکی، را به تسهیلات قرض‌الحسنه ازدواج و فرزندآوری اختصاص دهد.
سقف تسهیلات فردی ازدواج در سال جاری به ۳۰۰ میلیون تومان افزایش یافته است و برای زوج‌هایی که سن آن‌ها کمتر از ۲۵ سال و برای زوجه‌هایی که سن آن‌ها کمتر از ۲۳ سال است، این رقم به ۳۵۰ میلیون تومان رسیده است. با وجود این افزایش در مبلغ تسهیلات، صف‌های طولانی برای دریافت وام ازدواج همچنان یکی از معضلات جدی است که زوج‌های جوان را در نخستین گام‌های زندگی مشترک با چالش‌های بزرگی روبه‌رو می‌کند. این صف‌های طولانی باعث می‌شود برنامه‌ها و امیدهای آن‌ها برای دریافت سریع وام، به تأخیر افتاده و تغییر یابد.
در همین زمینه، نادعلی، مدیرکل عملیات پولی و اعتباری بانک مرکزی، اعلام کرده است که این بانک با مجلس شورای اسلامی مکاتباتی انجام داده تا مقدمات لازم برای تأمین منابع مالی و کاهش صف متقاضیان فراهم شود. نادعلی همچنین اشاره کرده است که برآوردهای اولیه نشان می‌دهد برای پرداخت وام ازدواج، حدود ۸۰۰ هزار میلیارد تومان منابع مالی مورد نیاز است، در حالی که ظرفیت کنونی شبکه بانکی برای پرداخت این تسهیلات از ۳۰۰ هزار میلیارد تومان فراتر نمی‌رود.
مدیرکل عملیات پولی و اعتباری بانک مرکزی، کمبود منابع و فاصله قابل توجه بین منابع قرض‌الحسنه بانک‌ها و میزان تسهیلات ازدواج را به‌عنوان مهم‌ترین عوامل شکل‌گیری صف‌های طولانی متقاضیان تسهیلات ازدواج معرفی کرده است. وی اشاره کرده که منابع قرض‌الحسنه بانک‌ها تنها ۳۰ درصد افزایش یافته‌اند، در حالی که میزان تسهیلات ازدواج توسط مجلس با افزایشی بین ۶۰ تا ۷۰ درصد مواجه بوده است. همچنین، افزایش سقف فردی تسهیلات بدون افزایش همزمان در میزان منابع، منجر به تشدید صف‌های انتظار متقاضیان شده است. نادعلی در ادامه توضیحات خود اعلام کرده که بانک مرکزی با اتخاذ تدابیر جدید، به‌زودی منابع تازه‌ای را به پرداخت تسهیلات قرض‌الحسنه ازدواج اختصاص خواهد داد. این اقدام، همراه با اضافه‌شدن دو بانک قرض‌الحسنه رسالت و مهر به جمع بانک‌هایی که مسئولیت پرداخت وام ازدواج را برعهده دارند، قرار است تا پایان سال جاری منجر به کاهش یک‌سوم از تعداد متقاضیان در صف شود.
کمبود منابع یا بی‌میلی بانک‌ها؟
در این میان، یکی از افرادی که امسال برای دریافت تسهیلات ازدواج با مشکلات فراوانی در سامانه ثبت‌نام مواجه شده، در گفتگو با خبرگزاری میزان اظهار داشت که از فروردین‌ماه سال جاری در صف دریافت وام ازدواج قرار دارد. با گذشت حدود ۵ ماه، بانک مربوطه همچنان کمبود منابع را به‌عنوان دلیل اصلی کُندی در پرداخت‌ها اعلام کرده است. این وضعیت نشان می‌دهد که تأخیر در تأمین منابع مالی مورد نیاز، یکی از عوامل اصلی مشکلات فعلی در روند پرداخت تسهیلات ازدواج است. سهم اندک تسهیلات ازدواج در مقایسه با کل تسهیلات پرداختی بانک‌ها یکی از دلایل اصلی تشکیل صف‌های طولانی برای دریافت این تسهیلات است. هادی حق‌شناس، کارشناس اقتصادی، در گفت‌وگو با خبرگزاری میزان، به این موضوع اشاره کرده و بیان داشته که وام‌های خرد، از جمله تسهیلات ازدواج، نسبت به کل تسهیلاتی که بانک‌ها ارائه می‌دهند، سهم بسیار ناچیزی دارند. این موضوع نشان‌دهنده فاصله معنادار بین قدرت پرداخت تسهیلات بانک‌ها و میزان وام‌های خرد است.
حق‌شناس با توجه به تعداد ازدواج‌های سالانه در کشور، که بین ۴۰۰ تا ۵۰۰ هزار مورد است، اظهار داشت که سالانه حدود یک میلیون تسهیلات ازدواج باید پرداخت شود. این میزان تسهیلات می‌تواند بخشی از مشکلات جوانان را در شروع زندگی مشترک حل کند و به آن‌ها کمک کند تا با سهولت بیشتری وارد زندگی مشترک شوند. این کارشناس اقتصادی همچنین به نرخ پایین سود تسهیلات ازدواج اشاره کرده و تأکید کرده است که بانک‌ها به دلیل سود کمتر این وام‌ها، تمایل کمتری به پرداخت آن‌ها دارند. در مقابل، بانک‌ها ترجیح می‌دهند منابع خود را به تسهیلاتی با سود بیشتر، مانند وام‌های بنگاه‌های اقتصادی، اختصاص دهند.
حق‌شناس همچنین تأکید کرد که با توجه به ارزان‌بودن و سود کم تسهیلات ازدواج، تقاضا برای آن بسیار بالاست و این مسئله موجب ایجاد صف‌های طولانی برای دریافت این وام‌ها می‌شود. وی همچنین به این نکته اشاره کرد که بخشی از پول و سرمایه مردم به عنوان سپرده‌های قرض‌الحسنه در بانک‌ها نگهداری می‌شود که سودی برای آن‌ها ندارد. این در حالی است که نظام بانکی کشور می‌تواند از این منابع برای پرداخت تسهیلات ازدواج استفاده کند، اما روند جاری به گونه‌ای پیش نمی‌رود که این منابع به‌طور کامل در خدمت تسهیلات ازدواج قرار گیرند. این کارشناس اقتصادی با تأکید بر نیاز به سیاست‌های مدبرانه از سوی بانک مرکزی برای کاهش صف‌های طولانی دریافت تسهیلات ازدواج، تصریح کرد که بانک مرکزی باید تأثیر مثبت این‌گونه تسهیلات را بر اقتصاد کشور مد نظر قرار دهد. وی اشاره کرد که با تسریع در پرداخت تسهیلات ازدواج، تقاضا برای خرید از بنگاه‌های اقتصادی افزایش می‌یابد که این امر می‌تواند به کاهش رکود در بازارهایی مانند لوازم‌خانگی منجر شود.
حق‌شناس تسهیلات خردی همچون وام ازدواج را به عنوان یکی از راهکارهای مهم برای مقابله با رکود در اقتصاد کلان معرفی کرد و افزود: اگر بانک مرکزی و متولیان بازار پول با هدف کاهش رکود در بنگاه‌های اقتصادی به تسهیلات ازدواج نگاه کنند، این اقدام نه‌تنها به حل مشکل عدم تولید کامل در بنگاه‌های اقتصادی کمک می‌کند، بلکه مشکلات زوجین در آغاز زندگی مشترک را نیز مرتفع می‌سازد. این امر می‌تواند انگیزه‌ای قوی برای جوانان به منظور ازدواج و تشکیل خانواده باشد.
در مورد دلایل اصلی تشکیل صف‌های طولانی برای دریافت تسهیلات ازدواج، حق‌شناس اظهار داشت که احتمالاً شبکه بانکی در سال‌های گذشته به تعهدات خود به‌طور کامل عمل نکرده است. وی افزود: در صورتی که مبلغ ۲۰۰ هزار میلیارد تومان که برای پرداخت وام ازدواج در نظر گرفته شده است به‌موقع و به‌طور کامل تخصیص یابد، زوج‌های جوان نباید برای دریافت این تسهیلات مدت‌ها در انتظار بمانند. این نشان می‌دهد که اجرای دقیق و منظم تعهدات بانک‌ها می‌تواند به‌طور قابل توجهی مشکلات فعلی را کاهش دهد و از صف‌های طولانی جلوگیری کند.
مطالب پیشنهادی:
- جدیدترین مجموعه‌ی پرسش و پاسخ وام ازدواج – تیر ۱۴۰۳
- کدام بانک ها وام ازدواج می دهند؟
- بهترین بانک برای دریافت وام ازدواج- تیر ماه 1403
- وام ازدواج غیرحضوری در کدام بانک‌ها امکان‌پذیر است؟
- شرایط ضامن وام ازدواج ۱۴۰۳ چیست؟
- اختلال در سامانه وام ازدواج بانک مرکزی
- سامانه وام ازدواج بانک مرکزی + بررسی خطاها هنگام ثبت نام و نحوه رفع آن ها
